Đây là một trong những nội dung mới của Dự thảo Luật Quản lý thuế (QLT) đang được lấy ý kiến doanh nghiệp, dự kiến sẽ trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10 tới.

Chuyển đổi phương thức quản lý

du-thao-luat-thue.jpg

Tại hội thảo Lấy ý kiến doanh nghiệp về Dự thảo Luật Quản lý thuế (QLT) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức chiều ngày 16/9, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), cho biết dự thảo Luật QLT sửa đổi đã được Bộ Tư pháp thẩm định và hiện đang trong quá trình hoàn thiện để trình Quốc hội vào tháng 10 tới. So với luật hiện hành (gồm 17 chương, 152 điều), dự thảo được tinh gọn còn 9 chương, 53 điều, vừa kế thừa những quy định hiệu quả, vừa bổ sung nhiều nội dung mới.

Lý giải về dung lượng của dự thảo Luật đã rút gọn chỉ bằng 1/3 so với Luật hiện hành, đại diện Cục Thuế cho biết, Luật chỉ quy định khung và những nội dung cụ thể sẽ do Chính phủ quy định.

Một trong những nội dung mới được Dự thảo đề cập đến là Quy định về phân nhóm người nộp thuế trong QLT (tại Điều 3 dự thảo Luật).

Theo đại diện Ban soạn thảo, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban chính sách thuế quốc tế, Cục Thuế, cơ quan thuế thực hiện việc phân loại dựa trên các tiêu chí như quy mô hoạt động, doanh thu, ngành nghề, lĩnh vực hoạt động, loại hình pháp lý, sở hữu, đặc thù hoạt động, nhằm đánh giá, quản lý rủi ro, áp dụng biện pháp quản lý phù hợp và phân bổ nguồn lực hiệu quả; Nội dung cụ thể giao Bộ Tài chính quy định chi tiết việc thực hiện.

Lý giải về việc bổ sung quy định mới này, bà Hằng cho biết, việc quy định phân nhóm người nộp thuế trong QLT để đáp ứng sự thay đổi của bối cảnh hiện đại hóa và chuyển đổi số trong công tác QLT, nhằm chuyển phương thức quản lý thủ công sang quản lý theo rủi ro và mức độ tuân thủ.

“Quy định này là cơ sở pháp lý để cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào nhóm rủi ro cao, đồng thời hỗ trợ và tạo thuận lợi cho nhóm tuân thủ tốt, nâng cao hiệu quả và khuyến khích tuân thủ tự nguyện…”, đại diện Ban soạn thảo nhấn mạnh.

Theo bà Hằng, thực tiễn cho thấy người nộp thuế rất đa dạng về quy mô, lĩnh vực, hành vi tuân thủ, cần có cơ chế quản lý phân loại thay vì áp dụng chung một chế độ.

Mô hình này đã được nhiều quốc gia như Úc, Anh, Hàn Quốc, Canada, Singapore áp dụng hiệu quả và được OECD khuyến nghị trong khuôn khổ quản lý tuân thủ thuế.

“Việc phân nhóm người nộp thuế có thể triển khai ngày thông qua cơ sở dữ liệu ngành thuế, hệ thống thông tin hóa đơn, tờ khai, báo cáo tài chính, lịch sử tuân thủ và thông tin từ bên thứ ba. Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn chi tiết tiêu chí, quy trình phân nhóm và tổ chức giám sát thực hiện thông qua hệ thống công nghệ thông tin và dữ liệu tập trung…”, đại diện Ban soạn thảo thông tin.

Doanh nghiệp kỳ vọng tính minh bạch, công khai

Hoan nghênh việc quy định phân loại người nộp thuế theo rủi ro và mức độ tuân thủ, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh, đây là bước đi cần thiết để hướng tới quản lý thông minh, tối ưu hóa nguồn lực công, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp tuân thủ tốt.

“Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp mong Bộ Tài chính sớm công khai các tiêu chí phân loại, quy trình đánh giá rủi ro và mức độ tuân thủ, đảm bảo tính minh bạch, khách quan, tránh gây tâm lý e ngại cho doanh nghiệp…”, ông Tuấn đề nghị.

Góp ý nội dung về thời gian thanh tra thuế. ông Nguyễn Văn Phụng, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Kế toán, kiểm toán Việt Nam cho biết hiện nay thời gian một cuộc thanh tra thường kéo dài tới 40 ngày, thậm chí lâu hơn nếu được gia hạn.

“Thực tế, với doanh nghiệp vừa và nhỏ thì quỹ thời gian này có thể là dư thừa, nhưng đối với doanh nghiệp lớn, nhất là doanh nghiệp liên kết, 40 ngày lại chưa đủ để rà soát hết khối lượng hồ sơ, sổ sách đồ sộ…”, ông Phụng phát biểu.

Hoan nghênh dự thảo Luật đã đưa nội dung phân loại người nộp thuế theo rủi ro và mức độ tuân thủ, Nguyên Vụ trưởng Vụ QLT doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) Nguyễn Văn Phụng đặt vấn đề: Tại sao không căn cứ vào phân loại người nộp thuế để quy định thời gian thanh tra cho phù hợp?

“Những doanh nghiệp chấp hành tốt, ít rủi ro thì nên rút ngắn thời gian thanh tra, còn với doanh nghiệp có rủi ro cao hoặc quy mô lớn thì cần bố trí thời gian kiểm tra dài hơn, thay vì áp dụng một khung thời gian chung cho tất cả…”, ông Phụng đề nghị.

“

“Luật QLT là một đạo luật mang tính nền tảng trong hệ thống pháp luật thuế của nước ta. Nếu các luật thuế chuyên ngành xác lập mức thuế, đối tượng chịu thuế thì Luật QLT là "luật thủ tục", điều chỉnh toàn bộ quy trình thực hiện nghĩa vụ thuế - từ đăng ký, kê khai, nộp thuế, đến hoàn thuế, miễn giảm, cưỡng chế, kiểm tra, khiếu nại…. Đây là luật ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, thời gian tuân thủ và mức độ thuận tiện trong thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp và người dân.

Sau hơn 4 năm thực thi, Luật QLT năm 2019 đã tạo ra những bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa QLT, mở rộng cơ sở thu, nâng cao hiệu quả thu ngân sách. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển nhanh, giao dịch xuyên biên giới gia tăng, các mô hình kinh doanh mới, tài sản số, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử ngày càng phổ biến – những thách thức mới đang đặt ra yêu cầu cập nhật và hoàn thiện mạnh mẽ hơn nữa thể chế QLT”.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI

Xem Thêm: 8XX - Cá cược có trách nhiệm: chơi vui, không sa ngã